Opryszczka na ustach - przyczyny, objawy leczenie

Dodano dnia 21. Październik, 2022

Opryszczka wargowa, często potocznie określana jako "zimno", jest problemem tyle uciążliwym, co powszechnym. Swędzące, bolesne nadżerki wypełnione płynem surowiczym atakują kąciki ust około 40% populacji. Poza oczywistym dyskomfortem powodować mogą także spadek samooceny spowodowany nieestetycznym wyglądem zmian.

Okazuje się jednak, że opryszczka na ustach nie jest jedynie problemem natury estetycznej. Choć zmiana sama w sobie nie stanowi zagrożenia, może wywołać powikłania groźne dla zdrowia, a częste nawroty choroby mogą świadczyć o słabej odporności. Skąd się bierze i jak się objawia opryszczka? Jak można ją leczyć i czy można zapobiegać jej nawrotom?

Czym jest i jak wygląda opryszczka?

Objawy opryszczki wywoływane są przez wirus opryszczki pospolitej Herpes simplex virus (wirus HSV), który występuje w dwóch typach: HSV-1 i HSV-2. Wirus opryszczki wargowej (HSV-1) objawia się jako nadżerki błony śluzowej jamy ustnej, natomiast typ drugi powoduje opryszczkę narządów płciowych.

Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej Herpes simplex virus wywołuje znane nam doskonale objawy: na ustach i nosie, a czasem w jamie ustnej, pojawiają się wypełnione płynem wykwity. Są to drobne i liczne grudki, zwykle bolesne, zaróżowione. Po kilku dniach pęcherzyki pękają, uwalniając surowicę zawierającą cząstki wirusa. Na tym etapie pęcherzyki przeistaczają się w nadżerki, by po kolejnych kilku dniach zaschnąć i zmienić się w strupki. Przebieg choroby nie jest więc dramatyczny, nawet jeśli czasem towarzyszy mu gorączka.

Bardzo podobnie wyglądają objawy wirusa opryszczki na narządach płciowych, z tym że pojawiają się w okolicach genitalnych. Warto jednak wiedzieć, że opryszczka wargowa może manifestować się w okolicy narządów płciowych, zakażenia wirusem typu drugiego - w jamie ustnej.

Objawy opryszczki wargowej zanikają samoistnie, a czas trwania choroby (od pierwszych objawów do całkowitego zaniku zmian) wynosi zwykle od 10 do 14 dni. Następnie choroba przechodzi w fazę bezobjawową, a wirusy pozostają w stanie uśpienia.

Zakażenie wirusem HSV - zagrożenia

Opryszczka wargowa jest chorobą zakaźną. Szacuje się, że zakażenie wirusem opryszczki zwykłej dotyka nawet 90% populacji, ale jedynie połowa zakażonych ma objawy choroby. Największym problemem jest nie sama obecność pęcherzyków, lecz fakt, iż opryszczka, jak prawie wszystkie choroby zakaźne, może wywołać powikłania. Należą do nich:

wtórne zakażenia grzybicze i bakteryjne miejsc zmienionych chorobowo,
zakażenie rozsiane,
różne postacie zakażeń narządowych - zapalenie wątroby, w ekstremalnych sytuacjach zakażenie pierwotne może prowadzić do opryszczkowego zapalenia mózgu,
u kobiet ciężarnych zakażenie płodu, u karmiących - noworodka lub niemowlęcia.

Dlatego też zawsze należy bezwzględnie leczyć opryszczkę wargową, nawet jeśli jej objawy nie są bardzo bolesne czy dokuczliwe.

Jak dochodzi do zakażenia wirusem opryszczki wargowej?

Cząsteczki wirusa opryszczki wargowej obecne są w płynie surowiczym znajdującym się w pęcherzykach, ale przenosić się mogą również poprzez kontakt z błonami śluzowymi, skórą czy śliną zakażonego w czasie pocałunku, używania tych samych sztućców, ręcznika czy maszynki do golenia. Przy zakażeniach narządów płciowych drogą przenoszenia jest najczęściej stosunek płciowy. Ryzyko zarażenia się drogą kropelkową jest minimalne, bowiem wirus opryszczki pospolitej szybko ginie w temperaturze pokojowej i jest wrażliwy na wysychanie.

Leczenie opryszczki wargowej

Bardzo istotne jest kompleksowe leczenie opryszczki wargowej i szybka reakcja na pojawienie się wczesnych objawów choroby. Trzeba jednak pamiętać, że jak w przypadku znakomitej większości chorób wirusowych, także i w tym przypadku kluczowe znaczenie ma układ immunologiczny i jego sprawność. Dlatego też leczenie objawowe powinno być uzupełniane innymi działaniami.

Wzmacnianie odporności

Wirus HSV, który powoduje opryszczkę wargową, wywołuje objawy u osób z obniżoną odpornością. Stres, nieodpowiednia dieta, siedzący tryb życia - upośledzają funkcjonowanie naszego układu odpornościowego. Dlatego też zbilansowana dieta bogata w warzywa i owoce oraz regularna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu są podstawą wzmacniania odporności osób w każdym wieku. Co nie znaczy, że nie warto stosować suplementów diety.

Suplementy należy jednak wybierać bardzo starannie - tylko taki, który ma czysty skład oparty na składnikach pochodzenia roślinnego, może okazać się skuteczny i bezpieczny w stosowaniu. Taki właśnie jest B!Tonic Orange Immune - znajdziemy w nim wyłącznie najwyższej jakości ekstrakty z imbiru i aceroli, cynk organiczny i inulinę.

Przy regularnym przyjmowaniu suplementu poprawi się Twoja odporność na choroby wirusowe i bakteryjne, funkcjonowanie układu pokarmowego (który jest kluczowy dla odporności ze względu na obecność w nim bakterii symbiotycznych), zmniejszy się częstotliwość występowania stanów zapalnych i wykwitów opryszczki skóry, czerwieni wargowej i narządów płciowych.

Produkt nie zawiera barwników, dodatków poprawiających zapach i smak ani konserwantów, przyjmować go mogą dzieci powyżej 6. roku życia.

Maści i kremy o działaniu miejscowym

Nieprzyjemne objawy w postaci pęcherzyków o łagodnym nasileniu warto smarować maściami i kremami z tlenkiem cynku. Mają one miejscowe działanie przeciwwirusowe. Przyspieszają gojenie i łagodzą swędzenie oraz ból. Jeśli chodzi o opryszczkę zajmującą narządy płciowe, to niestety preparaty miejscowe są nieskuteczne.

kobieta z opryszczką smarująca usta maścią leczniczą

Domowym sposobem na złagodzenie objawów opryszczki pospolitej jest smarowanie zmian papką z sody oczyszczonej - swędzące pęcherzyki zasuszają się i szybciej goją. Sprawdza się także pasta do zębów z fluorem, wystarczy nanieść ją na pęcherzyki i pozostawić na całą noc. Można stosować także olejki eteryczne o działaniu przeciwwirusowym, na przykład cynamonowy, eukaliptusowy lub z drzewa herbacianego.

Leki przeciwwirusowe

Doustne leki przeciwwirusowe są stosowane w leczeniu opryszczki wargowej o cięższym przebiegu i opryszczkowego zapalenia jamy ustnej oraz nosa. Podawane są pacjentowi doustnie lub dożylnie, a ich zadaniem jest hamowanie replikacji, czyli namnażania się wirusa.

Należy pamiętać, że każdy lek przeciwwirusowy zmniejsza i łagodzi objawy oraz obniża ryzyko zakażenia kolejnych osób, ale nie eliminuje wirusa w postaci utajonej - zakażeni są nosicielami wirusa już do końca życia. Decyzję odnośnie stosowania określonej terapii i dawkowania produktów leczniczych podejmuje lekarz po zbadaniu pacjenta.

Jak zapobiegać nawrotom choroby?

Leczenie profilaktyczne obejmuje przede wszystkim codzienną dbałość o dobrą odporność - ruch na świeżym powietrzu, unikanie używek i zbilansowaną dietę opartą o warzywa, owoce, chude mięso oraz wysokiej jakości suplementy diety

Zmagając się z nawracającą opryszczką jamy ustnej, warto dbać także o bezpieczeństwo innych. W czasie występowania objawów należy unikać składania pocałunków, starannie myć ręce po dotknięciu miejsc zmienionych chorobowo, używać osobnych ręczników i innych przyborów toaletowych oraz myć sztućce w gorącej wodzie z detergentem.

Podsumowanie

Opryszczka na ustach jest z pozoru błahym problemem, ale nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań. Dlatego też warto dbać o swoją odporność każdego dnia i uniknąć jej nawrotów.

O autorze

lek. Agnieszka Gawłowska

Ekspert Zdro-Vita.pl
Jestem absolwentką kierunku lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Studia skończyłam z wynikiem bardzo dobrym. Aktualnie jestem w trakcie specjalizacji z medycyny rodzinnej. Medycyna od zawsze była moją pasją, co przełożyło się na pracę z pacjentem. Dzięki niej jestem blisko osób, które potrzebują pomocy czy wsparcia. To praca, w której wyzwania dnia codziennego wymagają ode mnie ciągłego rozwoju i doskonalenia. Szczególnie bliskie jest mi holistyczne podejście do każdego problemu z jakim zgłasza się pacjent, co wpisuje się w założenia medycyny rodzinnej. Poza pracą realizuje się w roli żony oraz mamy. Wolny czas spędzam z moją rodziną aktywnie na spacerach czy podróżach.