Obecność krwi w kale nigdy nie jest objawem, który można zignorować. Jej przyczyn może być przynajmniej kilka - od tych najbardziej błahych, które możemy szybko i skutecznie wyeliminować, aż po poważne choroby zagrażające życiu pacjenta. Dlatego też zawsze należy zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i skonsultować z nim ten niepokojący objaw.
Jakie mogą być przyczyny krwawienia? W jaki sposób i na podstawie jakich badań się je diagnozuje? Dlaczego nawet osoba, która krwi w kale nie stwierdziła, a odczuwa dolegliwości ze strony układu pokarmowego, powinna wykonać test na krew utajoną? Jakie są metody diagnostyki problemu i sposoby leczenia? Zachęcamy do lektury.
Krew w kale - czy zawsze jest powodem do niepokoju?
Na to pytanie odpowiedź jest jedna - tak, zawsze.
Zawsze bowiem świadczy o występowaniu krwawienia do któregoś z odcinków przewodu pokarmowego. Świeża krew w kale spowodowana jest krwawieniem w końcowym odcinku jelita grubego lub w okolicy odbytu. Natomiast ciemna krew (smoliste stolce) świadczyć może raczej o tym, że źródło krwawienia znajduje się w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Zawsze jednak wymaga starannej diagnostyki.
Utajona krew w kale
Należy też pamiętać, że krew nie zawsze jest widoczna w muszli klozetowej. Zdarzają się bowiem przypadki, gdy występuje utajone krwawienie. Jeśli dokuczają Ci dolegliwości takie jak bóle brzucha, biegunki, anemia czy nawet nieuzasadnione dietą zmniejszenie masy ciała, warto wykonać prosty kasetkowy
test Krew utajona w kale może być objawem raka jelita grubego - nie wolno jej więc lekceważyć
Przyczyny obecności krwi w kale
Występowanie krwi w kale pojawia się, gdy pękają naczynia krwionośne w którymś fragmencie przewodu pokarmowego. I choć zjawisko to nie jest samo w sobie groźne, to
zawsze należy znaleźć przyczynę jego powstania. Oto kilka najczęściej występujących przyczyn występowania krwi w kale.
Infekcja bakteryjna
Silne bóle brzucha, nudności, skurcze brzucha i rozwolnienie z czasem przechodzące w krwiste biegunki - to typowe objawy infekcji bakteryjnej przewodu pokarmowego.
Często mija samoistnie po kilku dniach. Jeśli jednak stan utrzymuje się bez zmian lub pogarsza, należy zasięgnąć porady lekarskiej w celu ustalenia patogenu, który go wywołał.
Krew w kale a żylaki odbytu
Krew pochodząca z krwawiących hemoroidów jest żywo czerwona, świeża. Hemoroidy to tak zwane
guzki krwawnicze, które należą do naturalnych struktur, a ich zadaniem jest uszczelnianie odbytu - pośrednio uczestniczą w procesie kontrolowania wstrzymywania i kontrolowania wydalania kału i gazów. Jeśli jednak dojdzie do ich przepełnienia (na skutek zwiększonego ciśnienia spowodowanego zaparciami, biegunkami, ciążą lub siedzącym trybem życia), mogą pękać, stając się źródłem krwawienia widocznego zwykle na papierze toaletowym.
Krew w kale a polipy odbytu
Jedną z przyczyn krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego jest obecność polipów odbytu. Należy jednak zaznaczyć, że w tym przypadku krew w kale najczęściej pojawia się w postaci utajonej, rzadko jest widoczna. A
obecności polipów lekceważyć nie wolno - nierzadko zdarzają się przypadki ich nowotworzenia. Dlatego po 40. roku życia należy poddawać się corocznym testom na obecność krwi utajonej w kale.
Choroba Leśniowskiego - Crohna
Także choroby zapalne jelit mogą być przyczyną krwawienia. W przebiegu choroby Leśniowskiego - Crohna zwykle
pojawiają się śluzowate stolce, którym towarzyszy świeża, czerwona krew. Chorzy skarżą się także na bóle w prawej części podbrzusza, a niekiedy nawet na pojawienie się zmian okołoodbytniczych - szczelinę odbytu, ropnie, a nawet przetoki.
Stan zapalny najczęściej zlokalizowany jest w końcowym odcinku jelita krętego, ale może dotyczyć także jelita cienkiego, dwunastnicy i górnego odcinka przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka). Sama krew w kale nie jest jednak wystarczającym wskaźnikiem, aby chorobę tę zdiagnozować, potrzebne są dodatkowe badania diagnostyczne. Warto pamiętać, że za jeden z czynników zapalnych uważany jest gluten - choć
nietolerancja glutenu jest inną jednostką chorobową, warto, aby chory stosował dietę niezawierającą tego składnika pokarmowego.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego pacjent obserwuje krew w kale, ale dodatkowo jego
stolce są bardzo cuchnące, zawierają domieszkę śluzu lub ropy. Bezpośrednią przyczyną krwawienia są owrzodzenia błony śluzowej jelita grubego.
Choroba wrzodowa żołądka a krew w kale
Obecność wrzodów żołądka nie zawsze łatwo jest stwierdzić - bywa tak, że jedynym
objawem choroby jest ból brzucha odczuwany na czczo lub do trzech godzin od spożycia posiłku. Choroba wrzodowa żołądka jest jednak bardzo poważna, a nieleczona może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Rak jelita grubego
Nowotwór jelita grubego, znany również jako rak jelita grubego, jest jedną z chorób, dla których obecność krwi w kale jest rzeczywiście charakterystyczna. Rak może się umiejscowić w okolicy odbytu lub wyższych części jelita grubego i wywoływać
cały szereg mniej lub bardziej swoistych objawów, do których zaliczamy:
- naprzemiennie występujące biegunki i zaparcia,
- bóle i skurcze brzucha,
- niedokrwistość i niedobór żelaza,
- krew utajoną,
- krew w kale,
- ciągłe uczucie parcia na stolec i niepełnego wypróżnienia,
- zaburzenia rytmu wypróżnień,
- ołówkowaty stolec,
- nieplanowana utrata masy ciała.
Jeśli zauważasz u siebie lub bliskiej Ci osoby powyższe dolegliwości, koniecznie skonsultuj się z lekarzem POZ.
Leczenie raka jelita grubego na jego wczesnym stadium daje szanse na powstrzymanie powstania przerzutów i na powrót do zdrowia.
Krew w kale - diagnostyka
W przypadku obecności krwi w kale należy udać się do swojego lekarza POZ. To on, po przeprowadzeniu wywiadu, skieruje pacjenta na badania mające określić przyczynę dolegliwości. Nigdy
nie należy się diagnozować i leczyć samodzielnie - tylko wyniki uzyskane na podstawie odpowiednich testów laboratoryjnych i specjalistycznych badań mogą być wiarygodnym źródłem wiedzy na temat stanu zdrowia pacjenta.
Jakie badania może zlecić lekarz?
Jeśli chcesz sprawdzić, czy w kale występuje krew utajona,
wykonaj w domu szybki test kasetkowy, który kupisz w aptece. Lekarz natomiast może zlecić Ci wykonanie następujących badań:
- badanie per rectum - czyli badanie palcem przez odbyt;
- kolonoskopię - badanie wykonywane jest za pomocą endoskopu wprowadzanego przez odbyt. To jedno z badań diagnostycznych mogących znaleźć źródło krwawienia w jelicie;
- gastroskopię - podobnie jak kolonoskopia, to badanie przeprowadzane jest z użyciem endoskopu, z tą różnicą, że wprowadzany jest on do organizmu przez jamę ustną aż do dwunastnicy;
- enteroskopię - badanie przeprowadza się poprzez wprowadzenie do układu pokarmowego maleńkiej kamery zamkniętej w kapsułce. Wystarczy, że pacjent ją połknie;
- badanie RTG z kontrastem - polega na prześwietleniu przewodu pokarmowego. Dla lepszej widoczności pacjentowi podaje się środek kontrastujący.
Krew w kale - sposoby leczenia
Sposób leczenia zawsze uzależniony jest od rodzaju zdiagnozowanej u pacjenta choroby - czyli od tego, jaka jest przyczyna krwawienia. W przypadku chorób zapalnych istotnym elementem leczenia będzie stosowanie preparatów kwasu aminosalicylowego, glikokortykosteroidów, odpowiednia dieta i
oczyszczanie organizmu ze szkodliwych substancji. W przypadku raka odbytu - leczenie operacyjne (operacja oszczędzająca lub z wyłonieniem stomii) i chemioterapia. Nie da się więc podać jednej, uniwersalnej metody leczenia w przypadku krwawienia z odbytu.
Podsumowanie
Z obecnością krwi w kale zawsze wiąże się występowanie jakiejś jednostki chorobowej - to nigdy nie jest stan, który można zignorować. I choć zwykle pacjenci bardzo obawiają się usłyszeć, że przytrafił im się rak odbytu lub jelita grubego, to jednak wczesne wykrycie choroby daje większe szanse na jej pokonanie. Jeśli więc zauważyłeś na papierze toaletowym krew, jak najszybciej udaj się na wizytę do swojego lekarza.
