Jedni uważają ją za pospolity chwast, inni w ogóle nie zwracają na nią uwagi, a jeszcze inni (zwłaszcza dzieci) podczas spacerów żartobliwie przyczepiają jej pędy do ubrań. Mało kto jednak wie, że przytulia czepna, bo właśnie o niej mowa, to jedna z bardziej wartościowych roślin zielnych. Najczęściej spotykana jest na łąkach, polach uprawnych i w lasach. Jej właściwości zdrowotne znane były w medycynie ludowej już w pradawnych wiekach, a obecnie są one na nowo odkrywane. Przeczytaj ten artykuł i przekonaj się o szerokim zastosowaniu przytulii czepnej!
Wygląd rośliny i występowanie
Przytulia czepna (Galium aparine) w Polsce występuje pospolicie i właściwie w każdym środowisku, od pól i łąk, po przydomowe ogródki. Z pewnością każdy z nas spotkał się z nią niejednokrotnie, uważając ją za uciążliwy chwast. Jest ona rośliną jednoroczną należącą do rodziny marzanowatych. Co ciekawe, na terenie naszego kraju oprócz przytulii czepnej możemy spotkać ponad 20 różnych odmian przytulii.
Jak wygląda przytulia czepna?
Jak większość przytulii, Galium aparine posiada długie, osiągające nawet 1,5 metra pędy, na których w równych odstępach, w formie okółek wyrastają drobne, podłużne listki. Roślina ta zazwyczaj występuje w sporych skupiskach, czepiając się innych roślin i pnąc się po nich.
Kwitnie czerwca do sierpnia, wypuszczając w kątach okółków liściowych drobne kwiatki na długich szypułkach, z których formują się drobne, okrągłe nasiona. Kwiaty przytulii czepnej mają kolor biały lub zielonkawo-biały.
Cechą szczególną, która odróżnia przytulię czepną od innych roślin z tej rodziny, jest zdolność "przyczepiania" się do sąsiednich roślin, sierści zwierząt i ubrań. Wynika to z faktu, że całe pędy przytulii czepnej są pokryte haczykowatymi szczecinkami, lekko drapiącymi w dotyku.
Przytulia czepna - jej właściwości i zastosowanie
Ziele przytulii czepnej działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i antybakteryjnie. W jej pędach i kwiatach znajdziemy takie substancje, jak:
- witamina C (wpływa na odporność organizmu i produkcję kolagenu),
- kumaryna (działa uspokajająco, przeciwbakteryjnie, przeciwzakrzepowo i przeciwwrzodowo),
- flawonoidy (działanie przeciwzapalne, usprawniają pracę układu krwionośnego),
- garbniki (wykazują działanie bakteriobójcze i łagodzące),
- antrachiniony (działają moczopędnie i przeciwnowotworowo, oczyszczają organizm z toksyn),
- taniny (wspierają układ odpornościowy, zapobiegają alergiom),
- glikozydy (wzmacniają mięsień sercowy, regulują ciśnienie),
- saponiny (wykazują działanie antyseptyczne),
- sole mineralne,
- olejki eteryczne.
Dzięki tym licznym dobroczynnym składnikom roślina ta poprawia krążenie krwi, leczy zakrzepicę, choroby nerek, a nawet pomaga w stanach wyczerpania organizmu. Sprawdź, na co jeszcze działa przytulia czepna.
Na co stosować przytulię czepną?
Regularne stosowanie tej fenomenalnej rośliny wpływa na liczne procesy lecznicze całego organizmu. Przytulia czepna znalazła zastosowanie jako pomoc w walce z licznymi dolegliwościami. Szczególną uwagę na nią powinny zwrócić uwagę osoby borykające się poniższymi schorzeniami:
Zaburzenia układu limfatycznego
Napary z przytulii czepnej stymulują przepływ limfy i oczyszczają ją, wspomagając węzły chłonne w walce z rozmaitymi stanami zapalnymi, anginą, zapaleniem migdałków czy mononukleozą zakaźną.
Nadciśnienie
Przytulia czepna wykazuje pozytywne działanie na regulowanie pracy serca i obniżenia ciśnienia krwi, a dzięki właściwościom oczyszczającym zmniejsza ryzyko miażdżycy.
Zakrzepica
Częste stosowanie przytulii czepnej znacząco wpływa na leczenie zakrzepicy, przeciwdziałając powstawaniu nowych zakrzepów oraz poprawiając przepływ krwi. Odpowiada za to spora zawartość kumaryny, która prócz właściwości przeciwzakrzepowych wykazuje również działania uspokajające i przeciwzapalne.
Choroby serca i układu krwionośnego
Jak już było to wcześniej wspominane, przytulia czepna potrafi regulować krążenie krwi, oczyszcza ją i wzmacnia mięsień sercowy, dzięki czemu zapobiega chorobom wieńcowym, miażdżycy, a nawet leczy żylaki i hemoroidy.
Przewlekłe zapalenia nerek i pęcherza moczowego
Duża zawartość witaminy C i właściwości moczopędne przytulii czepnej w znacznym stopniu pomagają wyleczyć nawet przewlekłe stany zapalne układu moczowego. Roślina ta również polecana jest do stosowania w przypadku kamicy nerkowej, gdyż wpływa na rozpuszczanie kamieni i złogów.
Zatrzymanie lub nadmiar wody w organizmie
Dzięki działaniu moczopędnemu przytulia czepna przyczynia się do regulacji gospodarki wodnej w organizmie, niwelując obrzęki czy chroniąc przed zatrzymaniem moczu w nerkach.
Nie jest jednak zalecana w okresie ciąży i karmienia piersią!Częste skurcze mięśni gładkich
Osoby cierpiące na częste dolegliwości ze strony układu pokarmowego docenią właściwości rozkurczowe przytulii czepnej. Napar, nalewka lub kapsułki pomogą rozluźnić mięśnie i pozbyć się bólu w zatruciach pokarmowych, biegunkach, niestrawnościach czy nieżycie jelit, a także wspomogą trawienie.
Problemy skórne - egzema, łuszczyca, oparzenia
Okłady i maści z dodatkiem tej rośliny wpływają na leczenie trudno gojących się ran (skaleczeń, oparzeń, otarć), a także działają łagodząco i odkażająco w chorobach skórnych, takich jak egzema i łuszczyca. Przytulia czepna pomaga również w eliminacji łupieżu - wystarczy regularnie stosować płukanki na bazie naparu z ziela przytulii czepnej.
Stany przewlekłego zmęczenia
Dzięki licznym składnikom zdrowotnym, picie naparów z przytulii przyspiesza regenerację całego organizmu, wspierając przy tym siły witalne, procesy metaboliczne czy oczyszczanie z toksyn. Przytulia czepna może także niwelować bóle głowy i migreny.
Problemy ze snem
Zawartość olejków eterycznych sprawia, że suszone ziele przytulii czepnej zyskuje bardzo przyjemny zapach porównywany do świeżego siana. Położenie wysuszonych pędów lub wykonanych woreczków z suszem przy łóżku wpływa na odprężenie i łatwiejsze zasypianie.
Kiedy zbierać przytulię i jak ją przygotować?
Właściwości zdrowotne wykazują zarówno jej młode pędy, jak i baldachokształtne kwiatostany wraz z okółkami liści i łodygami, dlatego przytulię czepną można zbierać od wczesnej wiosny aż do jesieni. Jej duże skupiska znajdziemy miejscach podmokłych, często zarośniętych krzakami i innymi wysokimi roślinami.
Nie zaleca się natomiast zbierania przytulii na plantacjach zbóż ozimych. Wiąże się to z zachowaniem bezpieczeństwa, gdyż nie możemy wykluczyć wcześniejszego zastosowania środków ochrony roślin, które mogą być toksyczne.
Świeżo zebrana przytulia czepna może być wykorzystana bezpośrednio do przygotowania naparu bądź można ją wysuszyć, a następnie przechowywać przez długi okres czasu. Suszenie powinno odbywać się naturalnie, w zacienionym, przewiewnym miejscu.
Pod jakimi postaciami stosować przytulię?
Przytulia czepna jest surowcem leczniczym, który może być stosowana w postaci:
- naparu,
- maści (wystarczy rozetrzeć w moździerzu drobno zmielone ziele z tłuszczem lub wazeliną),
- nalewki (suszone ziele przytulii czepnej zalewamy spirytusem i macerujemy minimum 10 dni, od czasu do czasu potrząsając słojem),
- wygodnych kapsułek (na przykład naturalna Przytulia czepna Yango),
- płukanki lub kąpieli (odwar z przytulii dodajemy do wanny z ciepłą wodą, lub bezpośrednio opłukujemy nim skórę).
Przepis na napar z przytulii czepnej
Dwie łyżeczki ziela zalewamy szklanką wrzącej wody i odstawiamy pod przykryciem na minimum 20 minut. Wystudzona herbatka jest gotowa do wypicia i posiada wszystkie właściwości lecznicze.
Jeśli posiadamy świeże pędy przytulii, to warto przygotować z nich odwar. Wkładamy je do garnuszka, zalewamy zimną wodą i doprowadzamy do wrzenia. Gotujemy około 8 minut na małym ogniu i pozostawiamy pod przykryciem do wystudzenia.
Przygotowany napar jest gotowy do użycia zewnętrznego (w formie okładu) lub po prostu do wypicia.
