Domowe testy ciążowe są tanim, łatwo dostępnym i skutecznym narzędziem służącym wczesnemu wykrywaniu ciąży. Dostępne w aptekach i drogeriach, pozwalają w ciągu paru chwil sprawdzić, czy doszło do zapłodnienia, czy też nie. Niezależnie od tego, na jaki wynik czekasz - musisz wiedzieć o teście kilka rzeczy, aby móc prawidłowo go wykonać i uzyskać wiarygodny wynik.
Jak działa i kiedy najlepiej zrobić test ciążowy? Jaki rodzaj testu wybrać, jak go wykonać i odczytać wynik? W jakich okolicznościach możesz uzyskać fałszywie ujemny lub dodatni wynik testu ciążowego? Zapraszamy do lektury.
Czym jest i jak działa test ciążowy?
Domowy test ciążowy, podobnie zresztą jak test wykonywany w laboratorium, działa na bardzo prostej zasadzie. Wykrywa mianowicie
obecność we krwi lub próbce moczu hormonu beta hCG, czyli gonadotropiny kosmówkowej. Hormon hCG produkowany jest przez tak zwany trofoblast - warstwę zewnętrznej błony płodowej nazywaną kosmówką. Około 12 tygodnia ciąży przekształci się ona w łożysko.
Dzięki monitorowaniu poziomu beta-hCG można oszacować wiek ciąży i jej przebieg. Badanie stężenia beta-hCG może również służyć do rozpoznawania zagrażającego poronienia. Ponadto, wykorzystywane jest w diagnostyce prenatalnej wad płodu, np. w teście potrójnym z alfafetoproteiną i estriolem.
Beta hCG pełni bardzo istotną rolę w podtrzymaniu ciąży, stymulując ciałko żółte do produkcji progesteronu, który
ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego przebiegu implantacji zarodka i utrzymania ciąży między innymi poprzez hamowanie odpowiedzi immunologicznej organizmu kobiety i zapobieganie tym samym odrzuceniu płodu.
Poziom gonadotropiny kosmówkowej w ciąży jest zmienny. Początkowo, około 9 - 11 dnia od zapłodnienia, rośnie, podwajając się co 48 - 72 godzin. Swoje
maksymalne stężenie osiąga pomiędzy ósmym a dwunastym tygodniem ciąży. Później stężenie hormonu hCG znów maleje, ale jego stosunkowo wysoki poziom utrzymywany jest aż do zakończenia ciąży. Te dane dają nam wyraźną wskazówkę co do tego, kiedy zrobić test ciążowy.
Jakie są rodzaje testów ciążowych?
Testy ciążowe dzielą się na trzy kategorie. Mają one zróżnicowaną czułość testu i oczywiście cenę:
- laboratoryjny test ciążowy z krwi - jest bardzo dokładny i pozwala wykryć ciążę już po siedmiu dniach od zapłodnienia. Jest jednak drogi;
- laboratoryjny test moczu - ich wyniki także są bardzo wiarygodne, ale z wykonaniem takiego testu ciążowego trzeba poczekać do 10. dnia od zapłodnienia;
- domowy test ciążowy z moczu - najtańsze i najłatwiej dostępne testy ciążowe.
Warto jednak wiedzieć, że domowe
testy ciążowe także są różne. I choć wszystkie wykrywają obecność beta hCG w moczu, to inna jest technika ich wykonania. Na rynku dostępne są różne rodzaje testów ciążowych, różniące się między sobą techniką wykonania badania. Wyróżniamy trzy podstawowe kategorie testów ciążowych domowych:
- Test ciążowy strumieniowy - to niewielkie urządzenia wyposażone w cyfrowy wyświetlacz i końcówkę, którą należy na kilka sekund umieścić pod strumieniem moczu. W ciągu kilku minut na ekranie wyświetli się wynik badania. Testy te są bardzo proste w użyciu i wymagają niewielkiej ilości moczu. Są też stosunkowo wygodne, ponieważ nie wymagają pobierania próbki moczu do osobnego pojemnika.
- Test ciążowy płytkowy - to test, który pozwala na pobranie próbki moczu do kubeczka, a następnie umieszczenie jej kilku kropli w okienku znajdującym się na płytce. Wynik badania pojawia się na płytce po około 5-10 minutach od wykonania testu. Test ten jest łatwy w użyciu, a jego zaletą jest fakt, że umożliwia dokładniejsze odczytanie wyniku niż testy ciążowe strumieniowe.
- Test paskowy - to test, który wymaga pobrania próbki moczu do pojemniczka i umieszczenia w nim specjalnego paska. Wynik badania pojawia się na pasku po około 3-5 minutach od wykonania testu. Test ciążowy paskowy jest najtańszy spośród wszystkich testów i bardzo łatwy w użyciu. Jego wadą jest jednak to, że czasem trudno odczytać wynik, ponieważ linie na teście mogą być słabo widoczne.
Wyniki testów ciążowych domowych możesz odczytać, w zależności od rodzaju testu,
na wyświetlaczu, okienku płytki lub na samym pasku. W przypadku testów, które najczęściej znajdziemy w aptekach, jedna kreska oznacza brak ciąży przy poprawnie działającym teście, dwie natomiast stanowią potwierdzenie ciąży.
Pamiętaj, że
domowe testy ciążowe wykrywają tylko obecność hCG, ale nie określają jego stężenia. Jeśli chcesz się dowiedzieć w którym tygodniu ciąży jesteś, musisz wykonać ilościowe testy laboratoryjne oraz koniecznie udać się na wizytę do ginekologa.
Jaka jest skuteczność testów ciążowych?
Testy ciążowe to proste i łatwe w użyciu narzędzia, które pozwalają kobietom na samodzielne sprawdzenie, czy są w ciąży. Skuteczność testów jest bardzo wysoka i przekracza 99%, ale aby uzyskać wynik, należy przestrzegać zaleceń producenta i wykonać test w odpowiednim czasie. Wiarygodny test ciążowy dostępny jest dla każdego - produkty dostępne w aptekach charakteryzują się wysokim wskaźnikiem wiarygodności. Testy ciążowe domowe są wygodne i dostępne bez recepty w większości aptek, dzięki czemu kobiety mogą sprawdzić swój stan w zaciszu domowym, bez konieczności wizyty u lekarza, gdy tylko pojawią się pierwsze prawdopodobne objawy ciąży. Jednak w przypadku pozytywnego wyniku, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu potwierdzenia ciąży i ustalenia dalszych działań. Warto również pamiętać, że skuteczność testów ciążowych może być obniżona w przypadku stosowania niektórych leków lub gdy test zostanie wykonany zbyt wcześnie. Negatywny wynik testu ciążowego nie oznacza jeszcze, że nie jesteśmy w ciąży. W przypadku wątpliwości co do wyniku zawsze warto skonsultować się z lekarzem. O tym, co może negatywnie wpłynąć na wynik testu, a także, kiedy wykonać test ciążowy, opowiemy w kolejnych rozdziałach.
Kiedy najlepiej zrobić test ciążowy?
Najważniejszym co można zrobić, aby uzyskać prawidłowy wynik, jest wykonanie testu ciążowego we właściwym terminie. Po ilu dniach zrobić test ciążowy to najczęściej zadawane pytanie. Jest to moment już po zagnieżdżeniu się zarodka - wtedy
poziom hCG jest odpowiednio wysoki, aby test mógł jego obecność wykryć. Kiedy więc wykonać test ciążowy? Na pewno nie wcześniej niż 7 dni po spodziewanym zapłodnieniu - ale tylko jeśli chodzi o ultra czuły test ciążowy z krwi wykonywany w laboratorium.
Jeśli jednak wolisz najpierw wykonać
domowy test ciążowy z krwi, musisz poczekać kilka dni dłużej i zrobić go najwcześniej 9 dni po zapłodnieniu. Najbardziej wiarygodny wynik otrzymasz, jeśli
zdecydujesz się zrobić test ciążowy w dniu spodziewanej miesiączki lub nawet po nim. Wówczas stężenie hCG jest na tyle wysokie (jeśli rzeczywiście jesteś w ciąży), że uzyskany wynik daje niemal 100% pewności. Chyba że występują u Ciebie czynniki, które mogą go zafałszować. Jeśli zdecydujesz się wykonać test ciążowy, a wynik będzie negatywny mimo pojawienia się typowych objawów ciąży, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.
Co może wpłynąć na wiarygodność testu ciążowego?
Wynik testu ciążowego może być fałszywie ujemny lub fałszywie dodatni. W przypadku fałszywie ujemnego wyniku, tj. gdy test nie wykrył ciąży pomimo jej istnienia, przyczyną może być zbyt wczesne wykonanie testu lub nieprawidłowe przeprowadzenie badania. Należy pamiętać, że poziom hormonu HCG, który jest wykrywany przez test, może być jeszcze zbyt niski, aby dał pozytywny wynik. Natomiast w przypadku fałszywie dodatniego wyniku, tj. gdy test wykazał ciążę, choć jej nie ma, przyczyną może być np. stosowanie niektórych leków lub choroby hormonalne. Warto też pamiętać, że ważny jest czas odczytania wyniku testu, ponieważ po kilku godzinach od wykonania badania wiarygodność testu może być już zerowa. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie przestrzegać zaleceń producenta i
wykonać test zgodnie z instrukcją, nie wcześniej niż 9 dni po zapłodnieniu. W przypadku wątpliwości co do wyniku, należy skonsultować się z lekarzem.
Kiedy można otrzymać fałszywie pozytywny wynik testu?
Jeśli zobaczyłaś na teście ciążowym dwie kreski, ale masz wątpliwości co do prawdziwości tego wyniku, wykonaj w laboratorium badanie beta hCG w próbce krwi.
Fałszywy test ciążowy - a raczej fałszywie dodatni wynik testu ciążowego może się zdarzyć w następujących sytuacjach:- gdy kobieta przyjmuje niektóre rodzaje leków - przede wszystkim psychotropowe i nasenne, antyhistaminowe, hormony,
- przy chorobie nowotworowej,
- w okresie okołomenopauzalnym,
- przy chorobach tarczycy, jajników albo nerek.
Należy pamiętać, że
ciąża pozamaciczna także daje zwykle pozytywny wynik testu ciążowego. Aby jednak sprawdzić, czy ciąża przebiega prawidłowo, powinnaś wybrać się do lekarza ginekologa, który potwierdzi ciążę i obejmie Cię profesjonalną opieką na cały czas jej trwania.
Kiedy możliwe jest uzyskanie wyniku fałszywie negatywnego?
Brak ciąży na teście wykonanym u faktycznie ciężarnej kobiety pojawia się najczęściej w dwóch przypadkach - gdy sam test jest wadliwy lub został wykonany zbyt wcześnie. We wczesnej ciąży poziom hCG może być jeszcze zbyt niski, aby test go wykrył. Dlatego tak
ważne jest, aby zrobić test ciążowy dopiero w terminie spodziewanej miesiączki - należy pamiętać, że zapłodniona komórka jajowa potrzebuje kilku dni, aby przemieścić się jajowodem do jamy macicy i w niej zagnieździć.
Kolejny przypadek, w którym możemy otrzymać fałszywie negatywny wynik, to
źle wykonane badanie. Test ciążowy zrobiony wieczorem może dać inny wynik, niż ten wykonany o poranku. Zawsze należy pobierać strumień
porannego moczu, w którym stężenie hormonu jest najwyższe. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do wiarygodności otrzymanego wyniku - wykonaj w laboratorium test ciążowy z krwi.
Podsumowanie
Teraz już wiesz kiedy zrobić test ciążowy, aby jego wynik był jak najbardziej wiarygodny. Warto pamiętać o kilku ważnych rzeczach związanych z testami ciążowymi. Wykonanie testu po około 9 dniach od zapłodnienia daje większą pewność uzyskania pozytywnego wyniku testu ciążowego. Wszystkie testy ciążowe opierają się na wykryciu hormonu beta-HCG w moczu, który jest wytwarzany przez rozwijające się jajo płodowe. Monitorując poziom beta-HCG możemy określić obecność ciąży. Stężenie gonadotropiny kosmówkowej stale rośnie wraz z upływem kolejnych tygodni ciąży. Niektóre leki i zaburzenia hormonalne mogą wpłynąć na wynik testu ciążowego, dlatego warto skonsultować się z lekarzem, jeśli pojawią się wątpliwości. Ostatecznie, pozytywny wynik testu ciążowego zawsze powinien być potwierdzony przez lekarza ginekologa.