Uczucie przelewania wody w brzuchu, głośne burczenie, skurcze i bóle brzucha, przewlekłe biegunki - to jedne z najczęściej obserwowanych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Kiedy jednak trwają przez dłuższy czas i mają duże natężenie - utrudniają normalne funkcjonowanie, wywołując dyskomfort i poczucie zażenowania.W jakich przypadkach uczucie przelewania lub burczenie w brzuchu są
normalnymi objawami perystaltyki jelit, a w jakich należy zgłosić się do lekarza? Jakie są możliwe przyczyny takich dolegliwości? Jakie specjalistyczne badania może nam zlecić lekarz? Czy z takimi dolegliwościami można poradzić sobie samodzielnie za pomocą ogólnodostępnych metod? Zapraszamy do lektury.
Uczucie bulgotania, przelewanie w brzuchu - kiedy nie są powodem do niepokoju?
Głośne przelewanie, bulgotanie i burczenie - są zwykle
normalnymi przejawami procesów trawiennych toczących się w przewodzie pokarmowym. Ruchy perystaltyczne jelit mogą być wyczuwalne jako przelewanie, zwłaszcza jeśli w trakcie jedzenia połkniemy sporo powietrza. Przyczyną nadmiaru gazów jest zwykle zbyt pospieszne spożywanie posiłków oraz niedokładne przeżuwanie pokarmów.
Nadmiar gazów w jelitach może być również przyczyną nabrzmiałego brzucha, któremu towarzyszy uczucie przelewania. Ciągłe burczenie w brzuchu zazwyczaj związane jest z uczuciem głodu - wystarczy wówczas zjeść lekki, sycący posiłek, aby nasze samopoczucie wróciło do normy. Pamiętajmy jednak, że
również jakość spożywanych przez nas posiłków będzie miała wpływ na proces trawienia - powinny być one absolutnie świeże i możliwie jak najbardziej różnorodne.
Zwykle więc bulgotanie w jelitach czy przelewanie w brzuchu są skutkiem naturalnych skurczów
jelit, które przesuwają treść pokarmową, aby pobrać z niej jak najwięcej składników pokarmowych, a następnie usunąć z organizmu to, co jest dla niego bezwartościowe. Zmieniając swoje codzienne przyzwyczajenia, możemy sprawić, że objawy te będą zupełnie niezauważalne dla osób w naszym otoczeniu i nieuciążliwe dla nas samych.
Jak dbać o układ trawienny?
Jest kilka zasad, których warto na co dzień przestrzegać, aby praca naszego układu pokarmowego była właściwa, a dolegliwości zniknęły na dobre. Osiągnąć to możemy oczywiście tylko pod warunkiem, że ich przyczyną są niewłaściwe nawyki żywieniowe, a nie poważniejsze choroby, jak choćby alergie pokarmowe. Wówczas
konieczne będzie stosowanie leków przepisanych przez lekarza, zdrowy tryb życia natomiast może i powinien być uzupełnieniem farmakoterapii. Poznajcie więc te zasady.
Regularne spożywanie posiłków
O konieczności zachowania regularnego rytmu spożywania posiłków mówi się dużo i często. Ale mało kto stosuje się do tej zasady - zwykle jemy wtedy, gdy po prostu mamy chwilę czasu lub gdy odczuwamy burczenie w brzuchu. Takie sytuacje nie powinny mieć miejsca -
między posiłkami należy zachować stałe i w miarę możliwości równe odstępy.Bardzo długie przerwy między posiłkami prowadzą do nadmiernego objadania się i
przeciążenia układu pokarmowego oraz wywołującego ból brzucha. Natomiast jedząc o stałych porach, sprawiamy, że nasz przewód pokarmowy "przerabia" pokarm na bieżąco, a to zapobiega z kolei zaburzeniom rytmu wypróżnień.
Staranne przeżuwanie pokarmu
Jak już wspomnieliśmy, przelewanie czy bulgotanie w brzuchu związane bywa z połykaniem powietrza w czasie zbyt szybkiego i łapczywego jedzenia.
Powietrze wraz z pokarmem dostaje się do żołądka, a następnie jelita cienkiego i grubego, powodując bulgotanie i przelewanie. Również picie napojów gazowanych może powodować bulgotanie w jelitach, warto więc ograniczyć ich spożycie do minimum.
Dieta i aktywność fizyczna
Jeśli przelewanie w brzuchu często utrudnia Ci życie, cierpisz na zaparcia i wzdęcia - przyjrzyj się dokładnie swojej diecie i aktywności fizycznej. Być może
spożywasz zbyt mało błonnika pokarmowego, który pozwala pozbyć się resztek jedzenia z jelit? A może prowadzisz siedzący tryb życia i Twój organizm "rozleniwił" się, a perystaltyka jelit zwolniła? Koniecznie jedz dużo świeżych warzyw, ruszaj się i ogranicz spożywanie napojów gazowanych.
Kiedy należy zasięgnąć porady lekarza?
Do wizyty u lekarza powinno nas skłonić
nagłe pojawienie się symptomów ze strony przewodu pokarmowego, do których należą:
- ostre, silne bóle brzucha w okolicy prawego dołu biodrowego - mogą wskazywać na zapalenie wyrostka robaczkowego,
- ból żołądka - może być wywołany przez zatrucie pokarmowe,
- obecność krwi w kale lub krwawe wymioty - zawsze są wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem.
Ale poza tymi nagłymi stanami, których powaga nie budzi żadnych wątpliwości, mamy jeszcze
całe spektrum objawów dodatkowych, które powinny zostać ocenione fachowym lekarskim okiem. Przelewanie w brzuchu może być bowiem symptomem bardziej złożonych chorób.
Alergie pokarmowe
Często wiążą się nie tylko z uczuciem bulgotania, przelewania w brzuchu, ale
również z innymi objawami, do których należą:
- biegunki lub zaparcia, wymioty, zgaga, kolki, wzdęcia,
- nieżyt nosa, katar, zapalenie spojówek,
- stany zapalne skóry,
- bóle brzucha i inne.
Osoby, które poza problemami związanymi z układem pokarmowym zmagają się też z problemami skórnymi i schorzeniami dróg oddechowych -
powinny jak najszybciej zgłosić się do lekarza celem przeprowadzenia diagnostyki. W przypadku alergii pokarmowych pomóc powinny leki przeciwalergiczne oraz przestrzeganie właściwej diety.
Nietolerancja laktozy
To nietolerancja pokarmowa, która związana jest z brakiem w organizmie jednego z istotnych enzymów trawiennych - laktazy. Jest ona odpowiedzialna za rozkład cząsteczek cukru laktozy na dwie cząsteczki cukrów prostych. Niestrawiona laktoza nie może zostać wchłonięta przez błonę śluzową jelita i
staje się pożywką dla szkodliwych bakterii, powodując dysbiozę, czyli zaburzenia flory bakteryjnej jelit. Nietolerancja laktozy objawia się między innymi:
- bólami brzucha,
- wzdęciami, bulgotanie w brzuchu,
- biegunkami,
- kolkami,
- mdłościami.
W przypadku wykrycia tego rodzaju nietolerancji pokarmowej skuteczna może się okazać kuracja enzymami trawiennymi oraz
unikanie spożywania produktów mlecznych z wyjątkiem kefiru, który zawiera niewiele laktozy, za to kryje w sobie bakterie rozkładające ją.
Inne choroby
Bulgotanie w brzuchu może oznaczać także inne choroby:
- celiakię - jednym z jej charakterystycznych objawów jest przewlekłe zmęczenie, niedokrwistość czy zaburzenia depresyjne. Znacznie trudniej jest ją zdiagnozować niż pozostałe choroby jelit, bowiem obraz kliniczny często jest mylący. Pomocny w pierwszej diagnostyce może okazać się domowy test na nietolerancję glutenu;
- zespół jelita drażliwego - bywa następstwem nadużywania leków przeczyszczających lub antybiotykoterapii, ale też zaburzeń psychicznych i przewlekłego stresu. Przejawia się w bolesnych skurczach jelit i ich nadreaktywności;
- inne zapalne choroby jelit.
Pamiętać należy, że nieleczone choroby jelit
mogą doprowadzić do zniszczenia kosmków jelitowych, a w konsekwencji - do trwałych zaburzeń wchłaniania składników pokarmowych i poważnego uszczerbku na zdrowiu. W naszych jelitach kryje się także źródło naszej odporności - jeśli one chorują, choruje cały organizm. Dlatego też tak
ważna jest diagnostyka tego rodzaju zaburzeń. Pierwszym krokiem powinna więc być wizyta u lekarza POZ, który skieruje pacjenta do odpowiedniego specjalisty.
Jeśli więc odczuwasz bulgotanie lub burczenie w brzuchu, a do tego wzdęcia lub bóle brzucha o niewielkim natężeniu - prawdopodobnie nie masz powodów do poważnych zmartwień. Zadbaj o swoją dietę i aktywność fizyczną, odstaw napoje gazowane i produkty wzdymające (na przykład nasiona roślin strączkowych). Ale gdy objawy te stają się coraz bardziej uciążliwe lub dochodzą kolejne, koniecznie zasięgnij porady lekarza.